BÖBREK KANSERİ NEDİR?
Böbrekler omurganın her iki tarafında bulunan yumruk büyüklüğünde ve fasulye şeklinde organlardır. Böbreklerin vücuttaki görevi atıkları kandan temizleyerek idrar oluşturmaktır.
Böbrekte kanser hücresi oluşumuna böbrek kanseri denir. Yetişkinlerde görülen böbrek kanserlerinin 10’da 9’unu renal hücre kanserleri oluşturur.
BÖBREK KANSERİNİN SEBEPLERİ NELERDİR?
Böbrek kanserinin sebebi kesin olarak bilinmemekle birlikte böbrek kanserine yakalanma riskini arttıran bazı faktörler vardır. Sigara içmek böbrek kanserine yakalanma riskini iki katına kadar arttırabilir. Erkeklerin böbrek kanserine yakalanma riskinin kadınlardan fazla olduğu bilinmektedir. Obezite yani fazla kiloların da hormonlarda yarattığı değişiklikler böbrek kanseri riskini arttırmaktadır. Bunlar dışında yaş, ailenin böbrek kanseri geçmişi, uzun dönem kullanılan ilaçlar, hipertansiyon gibi etmenler de böbrek kanserine yakalanma riskinde önemli rol oynar.
BÖBREK KANSERİ TANISINDA HANGİ YÖNTEMLER KULLANILIR?
Böbrek kanseri ilk evrelerde genellikle belirti göstermez. Fakat idrarda kan, sırtta geçmeyen ağrı, sebebi bilinmeyen kilo kaybı, iştahsızlık ve yüksek ateş böbrek kanseri belirtileri olabilir.
Böbrek kanseri tanısında kan ve idrar testleri hastanın şikâyet sebeplerinin anlaşılmasında yol gösterici olabilir. Görüntüleme testleriyle beraber (ultrasonografi, BT ya da MR) böbrekteki tümör ya da anormal dokular araştırılabilir. Biyopsi de böbrek kanseri tanısında kullanılan bir diğer yöntemdir. Biyopsi kanserli olduğundan şüphelenilen bölgeden alınan doku örneğinin laboratuvar ortamında incelenmesi işlemidir. Kanserli hücrelerin varlığı teyit edildikten sonra böbrek kanserinin evrelenmesi gerekir.
BÖBREK KANSERİ EVRELERİ NELERDİR?
Böbrek kanseri evresinin belirlenmesinde kanser hücrelerinin yayıldığı alanları öğrenmek önemlidir ve bunun için ek görüntüleme testleri yapılabilir.
- Evre:Tümör 7 cm’den küçüktür ve böbrek içinde sınırlıdır.
- Evre:Tümör 7 cm’den büyüktür ve böbrek içinde sınırlıdır.
- Evre:Tümör yakın dokulara yayılmıştır ve ayrıca lenf düğümlerine de yayılmış olabilir.
- Evre:Tümör çevredeki lenf düğümlerine ve yakın organlara yayılmıştır.
BÖBREK KANSERİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Böbrek kanseri tedavisinde radyoterapi ve kemoterapi etkili yöntemler değildir. Böbrek kanserinin tedavisinde tümörlü bölgenin vücuttan çıkarılması gereklidir. Bunun için tüm böbrek ve çevre dokular ya da sadece böbreğin tümörlü bölgesi ve çevresindeki dokular vücuttan çıkarılabilir. Bunun için uygulanan iki çeşit ameliyat yöntemi vardır; radikal nefrektomi ve parsiyel nefrektomi.
Böbreğin tamamının ve çevresindeki kanserli dokuların çıkarıldığı operasyona radikal nefrektomi denir. Bu ameliyatta tümörlü böbrek, lenf düğümleri ve böbreküstü bezleri vücuttan çıkarılır.
Böbrek kanseri tedavisinde kullanılan bir diğer ameliyat yöntemi parsiyel nefrektomidir. Böbrek koruyucu ya da nefron koruyucu cerrahi olarak da adlandırılır. Bunun sebebi yalnızca böbreğin tümörlü bölgesi çıkarılarak, böbreğin işlevine devam etmesinin sağlanmasıdır. Küçük ebattaki tümörlerde parsiyel nefrektomi mümkün olabilmektedir. Eğer hasta bir böbreğini önceden kaybetmişse parsiyel nefrektomi hayat kurtarıcı olabilir. Operasyon sonrası hayat kalitesi ve diyaliz ihtiyacı gibi komplikasyonlar göz önüne alındığında parsiyel nefrektominin radikal nefrektomiye göre artıları oldukça fazladır. Cerrah kanserin evresi ve hastanın genel durumunu göz önünde bulundurarak böbrek kanseri ameliyatına karar verir. Kanser diğer organlara sıçramadıysa (evre 1 ve evre 2) genellikle cerrahi yöntemler ilk akla gelen tedavi yoludur. Böbrek kanseri ameliyatlarında kullanılan cerrahi yöntemler şunlardır:
da Vinci Robotik Cerrahi
Operasyon hastanın karın duvarında açılan kesilerle hedef anatomiye gönderilen robotik kollar üzerinden gerçekleştirilir. Kesilerden biri cerrahın operasyon bölgesini gerçek haliyle görmesini sağlayan üç boyutlu, yüksek çözünürlüklü, floresan görütüleme özelliklerine sahip robotik kamera için kullanılır. Cerrah, konsolunu kullanarak robotik enstrümanları yönetir. Böylelikle çok dar alanlara ulaşır ve insan eliyle yapamadığı manevraları yapma şansına sahip olur.
Robotik radikal nefrektomi ameliyatında böbreği besleyen ve böbrekteki kirli kanı taşıyan damarlar belirlenip kapatıldıktan sonra böbreğin bu damarlar ve üreterle olan bağlantısı kesilir. Çevre dokulardan ayrılmış olan böbrek vücuttan çıkarılarak operasyon sonlandırılır.
Robotik parsiyel nefrektomi ameliyatında ise tümörlü bölge da Vinci Robotik Cerrahi Sisteminin kamerasında bulunan floresan görüntüleme özelliğiyle tespit edildikten sonra böbreği besleyen ve kirli kanı böbrekten taşıyan damarlar kısa süreliğine kapatılır. Tümör böbrekten ayrılıp, çıkarıldığı alan kapatıldıktan sonra damarlardaki kan giriş çıkışı açılır. Tümör vücuttan çıkarılarak operasyon sonlandırılır. Robotik cerrahide açılan kesilerin çok küçük olması ameliyat sonrası hastanın günlük yaşantısına daha hızlı dönmesini sağlar. Sistemin floresan görüntüleme özelliğine sahip kamerası, tümörün sınırlarının daha iyi tespit edilmesine ve kısmi iskemi yapılmasına olanak sağayarak daha başarılı bir operasyon yürütülmesine yardımcı olabilir.
Operasyonun küçük kesilerden daha az kan kaybına olanak sağlayarak yapılabilmesi hastanın iyileşme süresini önemli ölçüde kısaltabilmektedir.
Açık Cerrahi:
Genel anestezi altında gerçekleştirilen nefrektomi ameliyatlarında cerrah karnın kenarında bir kesi yapar. Bazı durumlarda operasyonu gerçekleştirmek için kaburganın çıkarılması gerekebilir. Radikal nefrektomide böbreğe bağlı damarlardan kan girişi ve çıkışı engellendikten sonra damarlar ve üreter (idrarı böbrekten mesaneye taşıyan tüp) kesilir. Böbrek çıkarıldıktan sonra karındaki kesi kapatılarak ameliyat sonlandırılır. Parsiyel nefrektomide ise böbreğe kan girişi çıkışı sağlayan damarlar kısa süreliğine kapatılarak kan giriş çıkışı engellenir. Böbrek kan girişi olmadan kısa bir süre canlılığını sürdürebilir. Bu sürede cerrah tümörlü bölgeyi böbrekten çıkarıp tümörün çıkarıldığı açıklığı yakınlaştırarak birleştirir. Kapatılan damarlar açılarak kan giriş çıkışına izin verilir. Karındaki kesi kapatılarak operasyon sonlandırılır.
Laparoskopik Cerrahi
Genel anestezi altında gerçekleştirilen ameliyat karın duvarında açılan kesiler üzerinden gerçekleştirilir. Kesilerden biri operasyon alanının iki boyutlu görüntüsünü sağlayan kamera için kullanılır. Cerrah bilek hareketi bulunmayan laparoskopik aletleri kullanarak operasyonu gerçekleştirir. Radikal nefrektomi operasyonunda cerrah böbreğe giden ve böbrekten çıkan damarları kapatır ve üreterle birlikte bu damarları keser. Böbreğin çevre dokular ve damarlarla bağlantısı kesildikten sonra vücuttan çıkarılır ve operasyon sonlandırılır. Parsiyel nefrektomide ise böbreğe giren ve çıkan damarlarla birlikte üreterin yeri belirlenir. Damarlar kapatılarak böbrek için kritik olan süreç başlar. Bu süreçte cerrah önceden öngördüğü tümörlü bölgeyi böbrekten ayırır ve tümörün çıkarıldığı açıklığı yaklaştırıp birleştirir. Kan akışı durdurulan damarlar açılır ve tümörün vücuttan çıkarılmasıyla operasyon sonlandırılır.
