Karaciğer Nakli
Karaciğer nakli, hastalıklı bir durumda olan karaciğerin sağlıklı bir karaciğere sahip olan kişiden alınması ve nakledilmesi işlemidir. İlk olarak 1963 yılında Starlz tarafından gerçekleştirilen karaciğer transplantasyonu günümüzde tüm dünyada yaygın olarak yapılmaktadır. İlk nakil kadavradan gerçekleştirilmiştir. Ancak 1989 yılında canlı vericili karaciğer nakil işlemi başarıyla tamamlanmıştır.
Karaciğer yetersizliği genellikle hayati tehlikesi olan bir hastalıktır ve bu nedenle acil tıbbi destek gerektirir. Son dönemlerde oldukça sık rastlanılmakta olan akut karaciğer yetmezliği ve nadiren de olsa görülen kronik karaciğer yetmezliği gibi durumlarda karaciğer nakli tedavi amaçlı olarak uygulanmaktadır.
Karaciğer yetmezliğinin belirtileri nelerdir?
Genel belirtileri şunları içerir:
- Ciddi halsizlik
- Yorgunluk
- İştah kaybı
- Bulantı
- Kusma
- İshal
- Sarılık
- Karın şişliği (karında su toplanması)
- Kolay kanama (anlamsız burun, dişeti veya basit yaralanma kanamaları)
- Şuur bulanıklığı (hepatik ensefalaopati: zaman mekân duygusunu kaybetme, yakınlarını tanımama, tutarsız davranışlar)
- Uykuya eğilim
Karaciğer Yetmezliğinin Sebepleri Nelerdir?
Hepatit B ve C, sirozlar (birçok hastalık sonucu siroz gelişebilir), uzun dönem fazlaca alkol tüketilmesi, karaciğere ait bazı damarlarda tıkanıklık, beslenme bozukluğu, bazı safra yolu hastalıkları (primer sklerozan kolanjit), kalıtsal bazı hastalıklar, hemokromatosis (demir metabolizma bozukluğu), alfa-1 antitripsin eksikliği ve Wilson hastalığı (bakır metabolizma bozukluğu) kronik karaciğer yetersizliğine neden olur. Hepatit A,B ve C virüslerine bağlı hepatitler, Asetaminofen (piyasada bulunan yaygın kullanılan ateş düşürücü, ağrı kesici) yüksek dozda kullanımı, bazı bitkisel ilaçlara karşı gelişen reaksiyonlar, zehirli mantarların yenmesi ise akut karaciğer yetersizliğine neden olur.
Karaciğer Yetmezliği Tanısında Kullanılan Yöntemler Nelerdir?
Karaciğerin işlevlerini değerlendirmek amacı ile çeşitli biyokimyasal testler yapılır. Ayrıca ultrasonografi, bilgisayarlı tomografi (BT) veya Manyetik Rezonans (MR) gibi görüntüleme yöntemleri ile karaciğerin yapısı incelenir ve fonksiyonlarına bakılır. Bazı hastalıklarda tanıyı kesinleştirmek için biyopsi de yapılmaktadır.
Karaciğer Yetmezliği Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Akut karaciğer yetersizliği durumlarında, eğer belli bir eşik geçilmedi ise yani karaciğerin tamamı geri dönüşümsüz hasar görmedi ise yoğun tıbbi destek ile durum geçiştirilebilir ve karaciğerin kendini toplaması için zaman kazanılabilir ve hatta tamamen iyileşme sağlanabilir. Kronik gelişen, yani artık hasarın geri dönmesinin beklenmediği durumlar ile iyileşmeyen akut yetersizliklerde tek etkili tedavi karaciğer naklidir.
Da Vinci Robotik Cerrahi
(Robot Yardımlı Minimal İnvaziv Cerrahi):
Operasyon hastanın karın duvarında açılan kesilerle hedef anatomiye gönderilen robotik kollar üzerinden gerçekleştirilir. Kesilerden biri operasyon alanının 3D HD, gerçek, eş zamanlı görüntüsünü cerrah konsoluna gönderen kamera için kullanılır. Cerrah, konsolunu kullanarak robotik enstrümanları yönetir. Bu ameliyatlar cerrahlar tarafından açıktan minimal invazive geçişi çok geç ve yavaş olan bir ameliyattır. Bunun sebeplerinde laparoskopik olarak sütür atmanın zorluğundan kaynaklı olması başta gelmektedir. Ancak robotik cerrahi platformu bu sınırlamaları aşmakta, hasta güvenliğini sağlamakta ve minimal invaziv yönteme olan adaptasyonun hızlanmasında birçok şekilde rol oynamıştır. Öncelikle, robotik cerrahinin enstrüman manevra kabiliyeti, el titreme filtrasyonu ve üç boyutlu görüntüsü sayesinde sütür atma kolaylaşmış ve dikişler çok daha iyi ve hızlı atılmıştır. Dolayısıyla laparoskopik yönteme kıyasla safra kanallarının transeksiyonu ve dikimi sırasındaki kanama oldukça kolay bir şekilde kontrol edilebilmiştir. da Vinci Robotik Cerrahi Sistemi’nin sunduğu FireFly teknolojisi sayesinde ICG kullanıldığında cerrahların safra kesesi kanallarının ayrımını eş zamanlı olarak görüntüleyerek ameliyatı yapabilmelerine olanak sağlamıştır.
Açık Cerrahi
Açık cerrahi yönteminde abdominal duvarın uygun tarafında açılan büyük bir kesiden gerçekleştirilen operasyonda hasta karaciğer tamamen çıkarılır. Canlı vericiden alınan uygun hacimdeki karaciğer ya da böbrek yerine konur.
Laparoskopik Cerrahi
(Minimal İnvaziv Cerrahi):
Robotik cerrahi yönteminde olduğu gibi operasyonlar küçük kesilerle gerçekleştirilir. Ekrandan ameliyathaneye iletilen 2 boyutlu görüntü rehberliğinde cerrah uzun düz laparoskopik aletleri kullanarak operasyonu gerçekleştirilir. Hasta karaciğer tamamen çıkarılır. Canlı vericiden alınan uygun hacimdeki karaciğer ya da böbrek yerine konur.