TİROİD KANSERİ

Tiroid bezleri boğazın alt kısmında yer alan kelebek şeklindeki salgı bezleridir ve kalp atış hızını, kan basıncını, vücut sıcaklığını ve metabolizma hızını etkileyen hormonlar salgılarlar. Tiroid bezlerinde oluşan kansere de tiroid kanseri denir. Çoğu tiroid kanseri tedavi edilebilir.

TİROİD KANSERİNİN BELİRTİLERİ NELERDİR?

Tiroid kanseri tipik olarak hastalığın başlarında herhangi bir belirti göstermez. Tiroid kanseri büyüdükçe, aşağıdakilere neden olabilir:

• Boyunda hissedilebilen kitle
• Ses kısıklığı da dahil olmak üzere ses değişimleri
• Yutma güçlüğü
• Boğaz ağrısı
• Boyunda şişmiş lenf düğümleri

TİROİD KANSERİ TÜRLERİ

Tiroid kanseri türleri arasında şunlar sayılabilir:

Papiller tiroid kanseri: Tiroid kanserinin en yaygın biçimi olan papiller tiroid kanseri, tiroid hormonları üreten ve depolayan foliküler hücrelerden ortaya çıkar. Papiller tiroid kanseri her yaşta ortaya çıkabilir, ancak çoğunlukla 30-50 yaş arasındaki insanlarda görülür.

Folliküler tiroid kanseri: Folliküler tiroid kanseri de tiroid hormonları üreten ve depolayan foliküler hücrelerinden kaynaklanır. Genellikle 50 yaşından büyük insanlarda görülür.

Medüller tiroid kanseri: Medüller tiroid kanseri, kalsitonin hormonu üreten C hücreleri denilen tiroid hücrelerinde başlar. Kandaki kalsitoninin yükselmesi, medüller tiroid kanserinin çok erken bir aşamada göstergesi olabilir. Nadiren de olsa bazı genetik sendromlar, medüller tiroid kanseri riskini arttırır.

Anaplastik tiroid kanseri: Anaplastik tiroid kanseri nadir görülen ve hızla büyüyen bir kanserdir ve tedavisi çok zordur. Anaplastik tiroid kanseri tipik olarak 60 yaş ve üzerindeki erişkinlerde görülür.

TİROİD KANSERİNİN SEBEPLERİ NELERDİR?

Tiroid kanseri, tiroid bezinde bulunan sağlıklı hücrelerin değişim (mutasyon) geçirmesiyle kanser hücrelerinin oluşmasıdır. Mutasyonlar, sağlıklı hücrelerin hızla büyümesine, çoğalmasına ve aynı zamanda ölme özelliğini kaybetmesine neden olur. Biriken anormal tiroid hücreleri de tümörü oluşturur, yakın dokulara sıçrayabilir ve hatta vücudun tüm bölgelerine yayılabilirler.

Tiroid kanserine neyin neden olduğu net olmamakla beraber tiroid kanserine yakalanma riskini arttıran faktörler şunlardır:

• Cinsiyet: Tiroid kanseri kadınlarda erkeklerden daha sık görülür.
• Yüksek radyasyon seviyelerine maruz kalma
• Bazı kalıtsal genetik sendromlar
• Ailenin tiroid tümörü geçmişi
• Boyun bölgesinde daha önce kanser hücrelerinin bulunmuş olması

TİROİD KANSERİ TANISINDA HANGİ YÖNTEMLER KULLANILIR?

Tiroid kanserini teşhis etmek için kullanılan testler şunlardır:

• Fiziksel muayene:Tiroid bezindeki fiziksel büyüme kontrol edilir.
• Kan testleri:Kan testleri, tiroit bezinin normal şekilde çalışıp çalışmadığının belirlenmesine yardımcı olur.
• Biyopsi:Ultrason görüntüsü altında ciltten tiroid nodülüne batırılan uzun, ince bir iğne aracılığıyla örnek doku çıkarılır. Çıkarılan doku kanser hücresi varlığını test etmek amacıyla laboratuvar ortamında incelenir.
• Görüntüleme testleri:Kanserin tiroidden öteye yayılıp yayılmadığını test etmek amacıyla bir veya birden fazla görüntüleme testi kullanılabilir. Görüntüleme testleri arasında bilgisayarlı tomografi (BT) taramaları, pozitron emisyon tomografisi (PET) veya ultrason yer alabilir.
• Genetik test:Medüller tiroid kanseri olan bazı insanlar, diğer endokrin kanserlerle ilişkili olabilecek genetik değişiklikler gösterebilir. Ailedeki kanser geçmişi kanser riskini artıran genleri aramaya yönelik genetik testlerin uygulanmasını gerekli kılabilir.

TİROİD KANSERİ TEDAVİSİNDE HANGİ YÖNTEMLER KULLANILIR?

Tiroid kanseri tedavi seçenekleri, tiroid kanserinin türüne ve evresine, hastanın genel sağlık durumu ve tercihlerine bağlıdır. Günümüzde çoğu tiroid kanseri tedavi edilebilmektedir. Tiroid kanseri tedavisinde kullanılan yöntemler şunlardır:

Hormon Tedavisi

Tiroid kanseri tedavisinde kullanılan tiroidektomi ameliyatından sonra, ömür boyu tiroid hormonu ilacı kullanılır.

Bu ilacın iki avantajı vardır: Tiroidin normal olarak üretmesi gereken eksik hormonu arttırır ve hipofiz bezinden tiroid uyarıcı hormon (TSH) üretimini bastırır. Çünkü yüksek TSH seviyeleri, geride kalan kanser hücrelerinin büyümesini teşvik edebilir. Bu tedavi yöntemi uygulanırken birkaç ayda bir kan testi uygulanabilir.

Radyoaktif İyot Tedavisi

Radyoaktif iyot tedavisi, tiroid kanseri ameliyatından (tiroidektomi) sonra, ameliyat sırasında çıkarılamayan mikroskopik tiroid kanseri alanlarını yok etmek için kullanılabilir. Radyoaktif iyot tedavisi, aynı zamanda tedaviden sonra tekrarlanan veya vücudun diğer alanlarına yayılmış olan tiroid kanseri tedavisinde de kullanılabilir.

Radyoaktif iyot öncelikle tiroid hücreleri ve tiroid kanseri hücreleri tarafından emilir, bu nedenle vücuttaki diğer hücrelere zarar verme riski düşüktür.

Radyoaktif iyot tedavisinin yan etkileri şunları içerebilir:

• Mide bulantısı
• Ağız kuruması
• Göz kuruması
• Değişik tat veya koku duyusu
• Yorgunluk hissi

Radyoaktif iyotun çoğu, tedaviden sonraki ilk birkaç gün içinde idrarla vücudu terk eder.

Dış Radyasyon Terapisi

Radyasyon tedavisi, vücuttaki belirli noktalara dışarıdan yüksek enerjili ışınların gönderilmesidir. Harici radyasyon tedavisi, ameliyatın uygun olmadığı durumlarda ve radyoaktif iyot tedavisinden sonra tümör büyümeye devam ederse, bir seçenek olabilir. Radyoterapi, kanserin tekrarlama riskinin yüksek olduğu durumlarda ameliyat sonrasında da önerilebilir.

Kemoterapi

Kemoterapi, kanser hücrelerini öldürmek için kimyasalların kullanıldığı bir ilaç tedavisidir. Kimyasal maddeler vücudu dolaşırken kanser hücreleri de dahil olmak üzere hızla büyüyen hücreleri öldürürler. Kemoterapi, tiroid kanseri tedavisinde yaygın olarak kullanılmaz, ancak bazı tedavilere yanıt vermeyen hastalarda faydalı olabilir.

Kanserli Hücrelere Alkol Enjekte Edilmesi

Ultrason gibi görüntüleme yöntemleri rehberliğinde küçük boyuttaki tiroid tümörlerinin bulunduğu noktalara alkol enjekte edilmesidir. Bu tedavi, ameliyat sırasında kolayca erişilemeyen bölgelerde ortaya çıkan kanseri tedavi etmek için yararlıdır. Tekrarlayan tiroid kanseri boyun bölgesindeki küçük alanlarla sınırlıysa, bu tedavi tavsiye edilebilir.

Destekleyici (Palyatif) Bakım

Palyatif bakım, ağrıdan ve diğer ciddi hastalık semptomlarından kurtulmaya odaklanan uzmanlaşmış bir tıbbi bakımdır. Palyatif bakım, ameliyat, kemoterapi veya radyasyon terapisi gibi agresif tedaviler süresince hastaların daha iyi hissetmesini sağlamak için uygulanabilir.

Palyatif bakım doktorlar, hemşireler ve diğer özel eğitimli uzmanlardan oluşan bir ekip tarafından sağlanmaktadır. Palyatif bakım ekipleri, kanserli kişiler ve aileleri için yaşam kalitesini yükseltmeyi amaçlar.

Cerrahi

Tiroid kanseri tedavisinde, tiroid bezinin tümörü içeren lobunun (yarısının) ya da tamamının ameliyatla çıkarılması temel yöntemdir. Eğer kanser papiller veya folliküler tip ise tiroid bezinin tamamı çıkarılır (total tiroidektomi). Eğer lenf düğümlerine yayılma söz konusu ise lenf düğümleri de tiroid beziyle birlikte çıkarılır.

Tiroid kanseri tedavisinde uygulanan cerrahi yöntemler: